Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της, όπως ορίζεται από τις διατάξεις των Ν. 3374/2005 και Ν. 4009/2011, η ΑΔΙΠ καταρτίζει και τηρεί Μητρώο Εμπειρογνωμόνων, με αποκλειστικό σκοπό τη συγκρότηση επιτροπών ανεξάρτητων εξωτερικών εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι συμμετέχουν στις διαδικασίες της πιστοποίησης, της αξιολόγησης και εν γένει της διασφάλισης ποιότητας.
Το Μητρώο της Αρχής περιλαμβάνει 4.000 εμπειρογνώμονες και ανανεώνεται διαρκώς με νέες εγγραφές, έπειτα από ανοικτή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που απευθύνει η Αρχή. Επίσης, εμπλουτίζεται με προτάσεις των ΑΕΙ και των συνεργαζόμενων φορέων.
Σύνταξη του μητρώου
Στο Μητρώο υποχρεωτικά περιλαμβάνονται Έλληνες ή αλλοδαποί αναγνωρισμένου κύρους εμπειρογνώμονες ή ειδικοί που διδάσκουν σε ομοταγή ΑΕΙ της αλλοδαπής ή ερευνητές σε αντίστοιχα ανώτατα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της αλλοδαπής, κατά προτίμηση με εμπειρία σε θέματα αξιολόγησης ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης.
Μέλη της ΑΔΙΠ, καθώς επίσης και το ειδικό επιστημονικό προσωπικό, που απασχολείται σε αυτή με οποιαδήποτε σχέση, δεν μπορεί να περιλαμβάνονται στο μητρώο ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και να συμμετέχουν ως εξωτερικοί αξιολογητές σε οποιασδήποτε μορφής διαδικασία αξιολόγησης.
Το μητρώο ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων συντάσσεται ύστερα από δημόσια πρόκληση της ΑΔΙΠ προς τους ενδιαφερόμενους που συγκεντρώνουν τα τυπικά προσόντα όπως αυτά ορίζονται και εξειδικεύονται στην πρόσκληση για κάθε ειδικότητα ή κατηγορία.
Επιπλέον προτάσεις για εγγραφή εμπειρογνωμόνων μπορεί να γίνονται από τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης και την ΑΔΙΠ. Η ΑΔΙΠ σε ειδική συνεδρίαση του Συμβουλίου αποφασίζει για την έγκριση ή απόρριψη των αιτήσεων.
Η διαδικασία τήρησης και ανανέωσης του μητρώου καθορίζεται με απόφαση της Αρχής, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Κριτήρια επιλογής
Α) Για μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού των ιδρυμάτων
- Διδακτορικός τίτλος σπουδών
- Βαθμίδα αναπληρωτή καθηγητή/καθηγητή
- Εμπειρία στην ιδρυματική διοίκηση
- Εμπειρία σε διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας (ΕΣΔΠ, ΠΣ) στην ανώτατη εκπαίδευση
- Συμμετοχή σε σεμινάρια/επιμορφωτικές δράσεις διασφάλισης ποιότητας
Προαιρετικό
- Διδασκαλία ή/και έρευνα στη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας
Β) Για φοιτητές
- Προτελευταίο ή τελευταίο έτος σπουδών
- Υψηλή ακαδημαϊκή επίδοση
- Συμμετοχή σε ακαδημαϊκές δραστηριότητες/εθελοντισμός/εκπαιδευτικές δράσεις διασφάλισης ποιότητας
Γ) Για εκπροσώπους ερευνητικών/επαγγελματικών φορέων
- Ιδιότητα μέλους αναγνωρισμένου ερευνητικού κέντρου/επαγγελματικού φορέα
- Εμπειρία σε διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας
- Συμμετοχή σε επιμορφωτικές δράσεις διασφάλισης ποιότητας
Γλώσσα
- Άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας
Επιπρόσθετα προσόντα
Όλοι οι υποψήφιοι εμπειρογνώμονες θα πρέπει να:
- Έχουν γνώση του προτύπου ESG και των σχετικών διαδικασιών στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης
- Έχουν αναλυτικές, ψηφιακές και κοινωνικές δεξιότητες
- Συμμορφώνονται με τον κωδικό δεοντολογίας της ΑΔΙΠ
- Αποδέχονται και να ακολουθούν το πρόγραμμα και την κατανομή εργασιών
Αίτηση / Εγγραφή μελών
Η εγγραφή των μελών του μητρώου πραγματοποιείται ηλεκτρονικά σε διαδικτυακή εφαρμογή της ΑΔΙΠ μέσω της ιστοσελίδας της (experts.adip.gr). Τα υποψήφια μέλη του μητρώου συμπληρώνουν αίτηση με τα απαιτούμενα στοιχεία του επιστημονικού και επαγγελματικού τους προφίλ. Η ΑΔΙΠ ελέγχει τις αιτήσεις και αποστέλλει την αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης στο υποψήφιο μέλος.
Συγκρότηση Επιτροπών
Η επιλογή και ο ορισμός των εμπειρογνωμόνων σε μα Επιτροπή Πιστοποίησης γίνεται από την ΑΔΙΠ, η οποία μεριμνά ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων και να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της διαδικασίας.
Βασική προϋπόθεση για τον ορισμό σε μια Επιτροπή Πιστοποίησης αποτελεί τόσο το επίπεδο γνώσεων, εμπειρίας και τεχνογνωσίας των εμπειρογνωμόνων για την αποτελεσματική διεξαγωγή της επιθεώρησης, όσο και η ανεξαρτησία τους με το υπό πιστοποίηση ΑΕΙ ή ΠΣ, κατά περίπτωση. Οι εμπειρογνώμονες οφείλουν να ενημερώσουν εγγράφως την ΑΔΙΠ για οποιαδήποτε σχέση με το ΑΕΙ/ΠΣ, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιθανή σύγκρουση συμφερόντων. Επιπλέον, οι εμπειρογνώμονες υποχρεούνται να κοινοποιούν το συντομότερο δυνατό στον Συντονιστή της ΑΔΙΠ τυχόν αλλαγές που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Η Επιτροπή Πιστοποίησης αποτελείται από 5 μέλη. Στην Επιτροπή μπορεί να συμμετέχει και ένας φοιτητής, σύμφωνα με τις αρχές της ENQA. Σε περίπτωση πιστοποίησης προγραμμάτων σπουδών που οδηγούν στην άσκηση νομοθετικώς ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων, ένα μέλος της Επιτροπής προέρχεται από την αντίστοιχη επαγγελματική ένωση ή επιμελητήριο.
Κατά τη συγκρότηση μιας Επιτροπής, εφαρμόζονται επιπρόσθετα τα ακόλουθα κριτήρια επιλογής:
- όλα τα μέλη της Επιτροπής οφείλουν να έχουν παρακολουθήσει το ενημερωτικό σεμινάριο της ΑΔΙΠ
- τουλάχιστον δύο μέλη της Επιτροπής πρέπει να προέρχονται από χώρες της αλλοδαπής
- ο Πρόεδρος της Επιτροπής πρέπει να προέρχεται από χώρα της αλλοδαπής, να έχει προηγούμενη εμπειρία από τη συμμετοχή του σε Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης/Πιστοποίησης της ΑΔΙΠ και να κατέχει άριστα την αγγλική γλώσσα που αποτελεί τη γλώσσα εργασίας ή/και την ελληνική γλώσσα
- ένα τουλάχιστον μέλος της Επιτροπής οφείλει να γνωρίζει επαρκώς το πλαίσιο λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα
- δύο τουλάχιστον μέλη της Επιτροπής πρέπει να έχουν άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας
- λαμβάνεται υπόψη η ισορροπία των φύλων στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό
- εμπειρογνώμονες που είχαν οποιαδήποτε σχέση συνεργασίας με το υπό εξέταση ΑΕΙ/ΠΣ κατά την τελευταία πενταετία, δεν μπορούν να οριστούν ως μέλη της Επιτροπής
- εν ενεργεία μέλη του Συμβουλίου της ΑΔΙΠ δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε Επιτροπή Πιστοποίησης
Η ΜΟΔΙΠ του οικείου Ιδρύματος οφείλει να ενημερώσει εγγράφως την ΑΔΙΠ για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων ενός ή και περισσότερων μελών της Επιτροπής με το υπό εξέταση ΑΕΙ/ΠΣ. Η ΜΟΔΙΠ έχει ακόμη τη δυνατότητα να υποβάλει τις παρατηρήσεις της σχετικά με τα μέλη που έχουν επιλεγεί για τη σύνθεση της Επιτροπής Πιστοποίησης.
Η Επιτροπή Πιστοποίησης πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΑΔΙΠ. Για την έγκρισή της το Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη του τα βιογραφικά σημειώματα όλων των μελών της Επιτροπής, καθώς και την εκπλήρωση των κριτηρίων επιλογής.
Εφόσον συσταθεί η Επιτροπή Πιστοποίησης, ο Συντονιστής της ΑΔΙΠ ενημερώνει τους εμπειρογνώμονες για τη σύνθεσή της και αναλαμβάνει τη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των μελών και του Προέδρου της Επιτροπής καθώς και με τον υπεύθυνο επικοινωνίας που έχει ορισθεί από τη ΜΟΔΙΠ του οικείου ΑΕΙ για τη διαδικασία της πιστοποίησης του ΕΣΔΠ/ΠΣ.
Καθήκοντα εμπειρογνωμόνων
- Αξιολόγηση υλικού ιδρύματος
- Διεξαγωγή συνεντεύξεων
- Συμμετοχή σε ενημερώσεις της ΑΔΙΠ
- Προετοιμασία της έκθεσης αξιολόγησης/πιστοποίησης
Εκπαίδευση και ενημέρωση των εμπειρογνωμόνων
Η ΑΔΙΠ διοργανώνει σύντομα ενημερωτικά σεμινάρια για τους εμπειρογνώμονες που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε Επιτροπή Πιστοποίησης. Με βάση την ανατροφοδότηση και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την εμπειρία της αξιολόγησης των ΑΕΙ, τα σεμινάρια προσφέρουν στους εμπειρογνώμονες καθοδήγηση καθώς και τις απαραίτητες διευκρινίσεις σχετικά με τα Πρότυπα για την Πιστοποίηση της Ποιότητας της ΑΔΙΠ, τις Αρχές και Κατευθυντήριες Οδηγίες της ENQA (ESG) και τη διαδικασία της πιστοποίησης. Επιπλέον, στη διάρκεια των σεμιναρίων, οι εμπειρογνώμονες ενημερώνονται για τις προσδοκίες που έχει η ΑΔΙΠ τόσο για την Έκθεση Πιστοποίησης όσο και για τις παρατηρήσεις που υποβάλλονται από την Επιτροπή μετά την ολοκλήρωση της επιθεώρησης.
Μόνον οι εμπειρογνώμονες που έχουν παρακολουθήσει το σύντομο ενημερωτικό σεμινάριο της ΑΔΙΠ μπορούν να συμμετάσχουν σε Επιτροπή Πιστοποίησης. Ωστόσο, η παρακολούθηση του σεμιναρίου δεν εξασφαλίζει αυτόματα και τη συμμετοχή του εμπειρογνώμονα σε Επιτροπή, καθώς η συγκρότηση της Επιτροπής γίνεται με βάση τις ανάγκες της εκάστοτε πιστοποίησης (προφίλ εμπειρογνώμονα, εθνικότητα, γλωσσικές ικανότητες, φύλο, εμπειρία κ.λπ.).
Ενημέρωση εμπειρογνωμόνων
Επίσης, η ΑΔΙΠ οργανώνει μια προπαρασκευαστική ενημέρωση, με τον Προέδρο και τα μέλη της Επιτροπής Πιστοποίησης, για να συζητήσουν όλη τη διαδικασία της πιστοποίησης του ΕΣΔΠ/ΠΣ. Ειδικότερα, τα θέματα της ενημερωτικής αυτής συνάντησης είναι τα εξής:
- σκοπός της επιθεώρησης
- ρόλοι και αρμοδιότητες των μελών της Επιτροπής
- πληροφόρηση για το ισχύον νομικό πλαίσιο των ελληνικών ΑΕΙ
- χρήση και κατανόηση του Προτύπου για την Πιστοποίηση της Ποιότητας του ΕΣΔΠ/ΠΣ
- σχέση μεταξύ αποδεικτικών στοιχείων και πληροφοριών, ανάλυση και συμπεράσματα της Πρότασης Πιστοποίησης του ΕΣΔΠ/ΠΣ
- χρονοδιάγραμμα και οργάνωση της επιτόπιας επίσκεψης
- σύνταξη του Σχεδίου της Έκθεσης Πιστοποίησης
- υποβολή της τελικής Έκθεσης Πιστοποίησης και διαδικασία λήψης της απόφασης πιστοποίησης
Η παραπάνω ενημέρωση είναι υποχρεωτική και σε αυτήν προεδρεύει μέλος της ΑΔΙΠ. Πραγματοποιείται πριν από την επιτόπια επίσκεψη και έχει συνολική διάρκεια 60 - 90 λεπτά. Επίσης, δίνει την ευκαιρία στα μέλη της Επιτροπής να γνωριστούν μεταξύ τους, πριν την πραγματοποίηση της επιτόπιας επίσκεψης.
Εκτός από την προπαρασκευαστική ενημέρωση, τα μέλη της Επιτροπής Πιστοποίησης αναμένεται να βρίσκονται σε συχνή επαφή τόσο μεταξύ τους όσο και με το Συντονιστή της ΑΔΙΠ, ανάλογα με τις ανάγκες της διαδικασίας.
